De evolutie van risico in de food sector

Na de onmiddellijke gevolgen van de pandemie te hebben overleefd, zijn organisaties geconfronteerd met grote geopolitieke verstoringen, een energiecrisis en moeten zij nu tot inkeer komen over de economische gevolgen van een stijgende inflatie en een zeer moeilijke arbeidsmarkt. De uitdagingen op gebied van aanbod houden daar niet op. Het effect van klimaatverandering, met name droogte, overstromingen en brandgevaar, is zo ver en zo snel toegenomen, dat het een zeer reëel risico vormt voor de voedselproductie en de kwaliteit van de basisingrediënten die bij de voedselproductie worden gebruikt.

Zelfs één van deze factoren zou in normale tijden een aanzienlijke uitdaging vormen voor het aanbod en de beschikbaarheid - samen vormen zij een existentiële bedreiging voor veel bedrijven en stellen zij het vermogen van de sector om betaalbaar kwaliteitsvoedsel op tafel te zetten zwaar op de proef.

Als dat alles nog niet genoeg was, mogen we ook niet vergeten dat deze druk aan de aanbodzijde slechts één kant van de medaille is. Ondanks alle aantoonbare uitdagingen van de productie zijn de verwachtingen van de consument even hoog als ooit tevoren, waarschijnlijk zelfs hoger. Bewustwording van - en nieuwsgierigheid naar - waar ons voedsel vandaan komt, hoe het wordt geproduceerd, door wie, en welke middelen daarbij worden gebruikt, heeft een sterke hang naar transparantie gecreëerd. Precies op het moment dat de voedingsindustrie haar benadering van inkoop en productie moet herzien, wordt zij ook geconfronteerd met een ongekende controle, niet alleen door consumenten, maar ook door ngo's, investeerders, regeringen en regelgevers.

Niets van dit alles is een fase. Vergis u niet, het paradigma voor risicobeheer is veranderd en wel op dramatische wijze - een punt dat wordt onderstreept door de veranderende aard van het werk van onze klanten in de afgelopen 12-18 maanden. Steeds vaker wordt ons gevraagd om op 'reset' te drukken, om veel verder te kijken dan voedselkwaliteit en -veiligheid en om een strategische blik te werpen op wat echt belangrijk is voor de integriteit van een merk. Hier zijn vijf van de gemeenschappelijke thema's die we hebben zien opduiken.

1. Neem niet aan dat wat vroeger werkte, vandaag ook zal werken.

Een van de redenen waarom ons voedsel zo veilig is, is dat de vereiste vaardigheden, processen, systemen en competenties zo diep in de sector zijn verankerd. Dit heeft belangrijke voordelen, maar in een zo snel veranderende en uitdagende bedrijfscontext is het tijd om de vraag te stellen: zijn de traditionele systemen voor risicobeheersing en -beheer nog wel geschikt voor het beoogde doel?

Bij het stellen van deze vraag komen producenten vaak voor grote strategische keuzes te staan. Hoeveel productielijnen kan ik exploiteren met de beschikbare mensen? Kunnen de processen voor leveranciers dit aan, terwijl tijd en flexibiliteit van essentieel belang zijn? Bedrijven moeten grote veranderingen doorvoeren om voedsel op de tafel van hun klanten te kunnen blijven zetten - het is onvermijdelijk dat ook de risicobeheerprocessen veranderen, willen ze effectief blijven.

2. Het risico schuilt zich in wat je zegt en wat je doet...

Er mag dan weinig of geen concurrentievoordeel zijn bij voedselveiligheid, bij andere aspecten van het risicobeheerspectrum zullen merkmarketingteams proberen de voordelen te maximaliseren.  Nergens is dit meer het geval dan bij toezeggingen op het gebied van duurzaamheid en milieu.

Naarmate de aandacht voor milieu-, sociale en goed bestuur (ESG) toeneemt, moeten organisaties een evenwicht zien te vinden tussen de eis van werknemers om het juiste te doen, de onvermijdelijke wens om daarvoor de eer te krijgen en de meer alledaagse - maar cruciale - noodzaak om ervoor te zorgen dat de maatregelen effectief zijn en op geloofwaardige wijze kunnen worden aangetoond. Deze kwesties zijn het meest zichtbaar in reclame en claims op verpakkingen en we zien veel meer aandacht voor zekerheid en verificatie als essentiële hulpmiddelen om beschuldigingen van greenwashing te voorkomen.

3. Ga diep, ga breed

Een van de meest effectieve manieren om de verschuiving van productveiligheid naar merkintegriteit te beheren, is dat bedrijven verder kijken dan de directe leveranciers en inzicht krijgen in producten vanaf de bron: de bron van uw materialen; de onderdelen; de bronnen die uw fabrikanten gebruiken. 

In een meer beweeglijke bedrijfsomgeving kunnen deze inzichten de integriteit van de traditionele voedselveiligheidselementen - biologische, fysieke, chemische en allergene risicofactoren - versterken, maar moeten ze ook rekening houden met holistische ESG- en reputatierisico's, van mensenrechten en sociaal welzijn tot milieupraktijken rond water, het gebruik van kunststoffen en, uiteraard, koolstofemissies.

4. Verandering is onvermijdelijk, maar zorgt voor kwetsbaarheid

De huidige bedrijfscontext vereist verandering - vaak in een hoog tempo - waardoor organisaties echt moeten nagaan hoe effectief veranderingen worden beheerd.  Zijn de juiste mechanismen aanwezig om veranderingen te plannen, uit te voeren, te controleren en in te spelen op kansen voor verbetering? Het proces van verandermanagement is nog nooit zo belangrijk geweest in het kader van risicobeheer - de dagen van 'instellen en vergeten' zijn voorbij. Ga terug, valideer, kijk naar het bewijsmateriaal en vraag of de controles nog steeds effectief zijn.

5. De puntjes op de i zetten

Voedselveiligheid en -kwaliteit, welzijn van werknemers, duurzaamheid en milieu: in veel levensmiddelenbedrijven wordt elk van deze risicofactoren behandeld door specifieke teams van deskundigen. Sommige organisaties hebben een nieuwe structuur, maar of het nu gaat om één team of om een aantal gespecialiseerde teams, zoals vaker voorkomt, het bereiken van merkintegriteit betekent dat de beoordeling van die risicofactoren wordt samengevoegd, zodat de onderlinge relaties duidelijk zijn.  Ga ervan uit dat de derde wet van Newton van toepassing is - voor elke actie is er een gelijke en tegengestelde reactie. Actie ondernemen om plastic uit voedselverpakkingen te verwijderen is bijvoorbeeld belangrijk, maar die beslissingen moeten worden gekoppeld aan de gevolgen voor de veiligheid, de productkwaliteit en de houdbaarheid.

De mogelijkheid om deel te nemen aan deze gesprekken, te luisteren, te leren en ervaringen van klanten te vergelijken geeft LRQA een uniek breed perspectief op de veranderende aard van risico's in de voedingssector. Onze sector heeft geleerd dat door samenwerking en gedeelde best practices iedereen wint - vooral de consument. Nu de voedingsindustrie geconfronteerd wordt met een meer holistisch risicolandschap, hoop ik dat die geest van gedeelde verantwoordelijkheid blijft bestaan.

Lees hier meer informatie over LRQA’s voedselveiligheid sector services.