De langverwachte ontwerpversie van de internationale norm ISO 14001 is gepubliceerd. Dit is de eerste formele stap in de modernisering van 's werelds toonaangevende norm voor milieumanagementsystemen (EMS). Hoewel de tekst nu een stemming van 12 weken zal ondergaan, biedt de DIS een duidelijk beeld van hoe de editie van 2026 eruit zal zien en waar gecertificeerde organisaties zich op moeten voorbereiden.
Waarom is de ISO 14001 herziening belangrijk?
Het doel van de commissie is om ISO 14001 te actualiseren, zodat deze norm relevant blijft voor de huidige milieurealiteit – klimaatactie, natuurverlies, schaarste van hulpbronnen en verscherpt toezicht door stakeholders – en tegelijkertijd volledig in overeenstemming blijft met andere ISO-normen voor managementsystemen. Voor de meeste organisaties betekent dit dat ze hun bestaande EMS-processen moeten verfijnen, niet opnieuw uitvinden, maar uitstel van maatregelen kan nog steeds leiden tot risico's op het gebied van conformiteit zodra de nieuwe vereisten controleerbaar worden.
Onmiddellijke prioriteiten voor gecertificeerde organisaties
- Herzie uw levenscyclusperspectief en EMS-scope om er zeker van te zijn dat zowel upstream- als downstream-effecten worden meegenomen.
- Stel change management-controles op of formaliseer deze, zodat ze voldoen aan de nieuwe clausule 6.3.
- Toon leiderschap en verantwoordelijkheid door rolbeschrijvingen, beleid en communicatiemateriaal bij te werken.
Verwachte tijdlijn ISO 14001 herziening
- FDIS (Final Draft International Standard): verwacht in oktober 2025 (afhankelijk van de uitslag van de ISO-stemming)
- Publicatie van ISO 14001:2026: verwacht in januari 2026
- Transitie periode: de IAF zal naar verwachting maximaal drie jaar toestaan, wat betekent dat certificaten begin 2029 moeten zijn gemigreerd (bevestiging volgt).
Wat verandert er voor ISO 14001:2026?
| Thema | Waar te zoeken |
Waarom is dit belangrijk? |
|
Gemoderniseerde terminologie en geharmoniseerde structuur |
Door de gehele documentatie | “Deze internationale norm” wordt “dit document” en “voldoen aan” wordt “voldoen aan”; documenten worden nu onderscheiden van optionele documentatie door middel van “beschikbaar als gedocumenteerde informatie”. De update neemt ook de geharmoniseerde structuur van ISO over om de integratie met andere managementsysteemnormen te vergemakkelijken. |
|
Meer aandacht voor milieuomstandigheden |
4.1 | Organisaties moeten nagaan hoe kwesties als klimaatverandering, biodiversiteit en beschikbaarheid van hulpbronnen hun activiteiten beïnvloeden en hoe hun activiteiten deze kwesties beïnvloeden. |
|
Duidelijkheid bij het bepalen van de scope van het EMS |
4.3 | Beslissingen over de scope moeten nu vanuit een levenscyclusperspectief worden genomen, waarbij ervoor wordt gezorgd dat upstream- en downstream-effecten die de organisatie kan beheersen of beïnvloeden, niet over het hoofd worden gezien. |
|
Duidelijkheid voor betrokken partijen
|
4.2 NOTE | Nieuwe voorbeelden brengen ISO 14001 in overeenstemming met ISO 9001, waardoor het gemakkelijker wordt om te bepalen wiens verwachtingen tellen.. |
|
Verantwoordingsplicht van leidinggevenden versterkt |
5.1 | Het topmanagement moet persoonlijke betrokkenheid tonen en verantwoordelijk blijven, zelfs wanneer taken worden gedelegeerd; leiderschapsondersteuning wordt verwacht in alle functies, niet alleen in leidinggevende functies. |
|
Risicogebaseerde planning verfijnd |
6.1.4-6.1.5 | 6.1.4 wordt “Risico's en kansen”; een hernoemde 6.1.5 versterkt de verbanden tussen aspecten, conformiteitsverplichtingen en geplande acties. |
|
Nieuwe clausule inzake veranderingsbeheer |
6.3 | Organisaties moeten EMS-gerelateerde veranderingen methodisch plannen en beheren om de beoogde resultaten te behouden. |
|
Levenscyclus en noodhulp |
6.1.2 NOTE | Een nieuwe opmerking legt uit hoe het levenscyclusperspectief moet worden toegepast; mogelijke noodsituaties worden nu hier bepaald, los van de normale aspecten. |
|
Operationele controle uitgebreid naar leveranciers |
8.1 | Het EMS moet extern geleverde processen, producten of diensten controleren of beïnvloeden en het controleniveau vastleggen in gedocumenteerde informatie. |
|
Management review geherstructureerd |
9.3 | Subclausules zijn nu Algemeen, Inputs en Resultaten, waardoor audit trails duidelijker worden. |
|
Voortdurende verbetering en opruimen |
10 | Clausule 10.1 wordt geschrapt; de tekst wordt opgenomen in 10.2-10.3, maar de verplichting tot voortdurende verbetering blijft bestaan. |
|
Bijlage A uitgebreid; Bijlage B geschrapt. |
Annex A | De toelichtingen zijn aanzienlijk uitgebreid (bijvoorbeeld A.6.3 over veranderingsmanagement), terwijl de bibliografie in bijlage B ter wille van de eenvoud is verwijderd. |
Hoe LRQA u kan helpen
- Bewustmakingsbijeenkomsten en update-workshops - LRQA's door experts geleide ISO 14001:2026 trainingen geven u de kennis en tools om de veranderingen te begrijpen
- Gap-analyse – benchmark uw huidige EMS tegen de DIS en breng upgrades in kaart
- Implementatieondersteuning – adviesdiensten om nieuwe controles efficiënt te integreren
- Transition Club – sluit u aan bij ons platform voor expertbriefings, tools en inzichten van collega's
Blijf op de hoogte: Schrijf u in voor updates over de herziening van ISO 14001 en bezoek onze ISO-transitiepagina voor bronnen, trainingsdata en veelgestelde vragen.
